وجود سنگ در بالا یا زیر در حفاری دفینه‌یابی
مقدمه :
حفاری در دفینه‌یابی نیاز به بررسی دقیق ساختارهای زمین‌شناسی دارد. یکی از مهم‌ترین مواردی که کاوشگران با آن مواجه می‌شوند، وجود سنگ در بالا یا زیر در حفاری است. این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از وجود اتاقک‌های مخفی، مسیرهای زیرزمینی، تله‌های باستانی یا پوشش دفینه‌های گران‌بها باشد. در این مقاله، به بررسی تأثیر سنگ‌های موجود در حفاری، نحوه‌ی تشخیص آن‌ها و استفاده از فلزیاب، طلایاب و گنج‌یاب در کشف این نشانه‌ها می‌پردازیم.
نشانه‌های وجود سنگ در حفاری دفینه
- سنگ‌های طبیعی یا چیدمان‌شده
- برخی سنگ‌ها به‌صورت طبیعی در زیر زمین قرار دارند، اما سنگ‌هایی که به‌طور منظم چیده شده‌اند معمولاً نشان‌دهنده‌ی دخالت انسانی هستند.
- فلزیاب و گنج‌یاب‌های تصویری می‌توانند به کاوشگران در شناسایی سنگ‌های دست‌ساز یا کارشده کمک کنند.
- وجود ملات یا ساروج روی سنگ‌ها
- اگر روی یک سنگ لایه‌ای از ملات، ساروج یا ترکیبات چسبنده باشد، احتمالاً این سنگ به‌عنوان پوششی برای دفینه استفاده شده است.
- گنج‌یاب‌های اسکنر حرارتی می‌توانند تفاوت دمایی این لایه‌ها را مشخص کنند.
- سنگ‌های خاص و دارای حکاکی
- برخی از سنگ‌های مدفون دارای علامت‌ها و نشانه‌هایی مانند چلیپا، دایره، مربع، فلش، مار یا صلیب هستند که جهت و عمق دفینه را مشخص می‌کنند.
- فلزیاب‌های پیشرفته می‌توانند وجود اشیای فلزی در نزدیکی این سنگ‌ها را شناسایی کنند.
- تفاوت در ساختار زمین‌شناسی
- سنگ‌هایی که نسبت به محیط اطراف متفاوت به نظر می‌رسند (از نظر رنگ، بافت و سختی) معمولاً نشانه‌ای از دخالت انسانی در گذشته هستند.
- بررسی دقیق لایه‌های خاک و سنگ با کمک فلزیاب پالسی و اسکنر زمینی توصیه می‌شود.
بررسی موقعیت سنگ در حفاری
- وجود سنگ در بالا
- در برخی حفاری‌ها، سنگ‌های بزرگ در بالای یک دفینه یا تونل مخفی قرار داده شده‌اند تا به‌عنوان مانعی برای دسترسی به گنج عمل کنند.
- این نوع سنگ‌ها ممکن است دارای حفره‌های مصنوعی، آثار برش یا ملات ساروج باشند.
- استفاده از دستگاه طلایاب و گنج‌یاب تصویری برای بررسی پشت این سنگ‌ها توصیه می‌شود.
- وجود سنگ در پایین
- در بعضی مواقع، پس از حفاری تا عمق مشخص، به لایه‌ای از سنگ‌های بزرگ و متراکم برمی‌خوریم که می‌تواند پوششی برای دفینه باشد.
- این سنگ‌ها معمولاً پس از برداشته شدن، مسیر به یک اتاقک یا چاه زیرزمینی را باز می‌کنند.
- استفاده از فلزیاب فرکانس پایین برای تشخیص فلزات در زیر این سنگ‌ها مفید است.
- وجود سنگ در کناره‌های حفاری
- سنگ‌های چیده‌شده در کنار حفاری می‌توانند نشان‌دهنده‌ی دیوارهای یک تونل یا اتاقک مخفی باشند.
- استفاده از رادار نفوذی زمین (GPR) برای تشخیص ساختارهای پشت دیوارهای سنگی توصیه می‌شود.
نحوه‌ی استفاده از دستگاه‌های فلزیاب، طلایاب و گنج‌یاب در تشخیص سنگ‌های مهم
- فلزیاب‌های پالسی و VLF
- این دستگاه‌ها می‌توانند فلزات پنهان‌شده در پشت سنگ‌های بزرگ را شناسایی کنند.
- مدل‌های حرفه‌ای مانند GPX 5000 و Lorenz Z2 قادر به کاوش در عمق‌های بالا هستند.
- طلایاب‌های فرکانس پایین
- این دستگاه‌ها می‌توانند تشخیص دهند که آیا در نزدیکی سنگ‌های مدفون، ذرات طلا یا اشیای گران‌بها وجود دارد یا نه.
- استفاده از دستگاه‌های طلایاب چندفرکانسی در زمین‌های معدنی پیشنهاد می‌شود.
- گنج‌یاب‌های تصویری سه‌بعدی
- این دستگاه‌ها می‌توانند ساختارهای پنهان در پشت سنگ‌ها را شناسایی کرده و نمایش دهند.
- برخی مدل‌ها مانند OKM Rover C4 و EXP 6000 برای این منظور کاربرد دارند.
- اسکنرهای حرارتی و مگنومترها
- این دستگاه‌ها می‌توانند تفاوت دمایی بین سنگ طبیعی و سنگی که به‌صورت مصنوعی در زمین قرار داده شده را مشخص کنند.
- گنج‌یاب‌های حرارتی می‌توانند مسیرهای پنهان پشت دیوارهای سنگی را نیز نمایش دهند.
روش‌های برداشتن سنگ‌های بزرگ در حفاری دفینه
- استفاده از روش‌های مکانیکی
- استفاده از اهرم و جک‌های هیدرولیکی برای بلند کردن سنگ‌های بزرگ
- استفاده از چکش بادی و دریل‌های صنعتی برای شکستن سنگ‌های غیرضروری
- روش‌های شیمیایی
- استفاده از مواد منبسط‌شونده مانند کتراک برای شکستن سنگ‌ها بدون ایجاد صدا و لرزش زیاد
- در برخی موارد، مواد حلال ساروج برای نرم کردن سنگ‌های پوششی کاربرد دارد.
- روش‌های سنتی
- استفاده از آتش و آب: در روش سنتی، روی سنگ آتش روشن می‌کنند و سپس با آب سرد آن را می‌شکنند.
- استفاده از میخ‌های آهنی و گُوِه برای شکافتن سنگ‌های مستحکم
خطرات و نکات ایمنی در حفاری سنگ‌های مدفون
- ریزش ناگهانی
- هنگام برداشتن سنگ‌های بالا، احتمال ریزش دیواره‌های حفاری وجود دارد.
- استفاده از داربست و چوب‌های نگه‌دارنده توصیه می‌شود.
- وجود گازهای سمی
- در برخی حفاری‌ها، ممکن است زیر سنگ‌های مدفون گازهای متان و دی‌اکسید کربن انباشته شده باشد.
- استفاده از دستگاه سنجش گاز و تهویه‌ی مناسب ضروری است.
- تله‌های باستانی
- برخی تمدن‌های قدیمی، زیر سنگ‌های مدفون تله‌هایی مانند چاه‌های عمیق، تیغه‌های متحرک و دام‌های پنهان قرار می‌دادند.
- قبل از حرکت سنگ، بررسی دقیق با فلزیاب و اسکنر زمین‌شناسی انجام شود.
نتیجه‌گیری :
وجود سنگ در بالا یا زیر در حفاری دفینه‌یابی یک نشانه‌ی مهم از محل‌های پنهان‌شده است. این سنگ‌ها می‌توانند به‌عنوان پوششی برای دفینه، ورودی تونل‌های مخفی یا محافظ یک اتاقک زیرزمینی عمل کنند. استفاده از فلزیاب، طلایاب و گنج‌یاب‌های تصویری می‌تواند به شناسایی این ساختارها کمک کند. همچنین، هنگام جابه‌جایی سنگ‌های بزرگ، رعایت نکات ایمنی ضروری است تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
