دستگاه های طلایاب در مدت زمانی کمی که اختراع شده اند استفاده های بسیار زیادی دارند به گونه ای که درصنعت گنج یابی محبوبیت خاصی پیدا کرده اند. این سیستم ها دارای انواع مختلفی همچون سیستم شعاع زین یا ردیاب، سیستم نقطه زن، سیستم تصویری و سیستم فرکانسی می باشند که هرکدام دارای ویژگی های خاص خود می باشند.
دستگاه طلایاب همانطور که از اسم آن پیدا است به وسیله ای گفته می شود که توانایی تشخیص فلز گرانبهای طلا را در اعماق مختلف زمین دارد. این وسیله حدود 50 سال است که اختراع شده است و همچنان یکی از وسیله هایی است که مورد استفاده های زیادی قرار می گیرد. این سیستم ها یکی از زیر شاخه های فلزیاب ها می باشند که بر خلاف فلز یاب توانایی تفکیک فلزات را دارند و مختص طلا ساخته شده اند.
تفاوت فلزیاب، گنج یاب و طلایاب
شاید در نگاه اول هر سه سیستم را مشابه فرض کنیم و احساس کنیم که کارایی آنها کاملا مشابه می باشد و فقط از نظر اسمی متفاوت می باشند. اما در اصل گنج یاب وسیله ای است که علاوه بر تشخیص فلزات قادر است میزان ارزش آنها از نظر طلا بودن یا نبود را نیز مشخص کند. فلزیاب ها ابزارهایی هستند که فقط قادر هستند انواع مختلف فلزات را تشخیص دهند ولی قدرت تشخیص دو فلز را از هم ندارند مثلا برای وجود آهن و مس به یک شکل به اپراتور اعلام می کند. اما دستگاه طلایاب را می تواند ترکیب هر دو سیستم قبلی دانست به گونه ای که علاوه بر تشخیص فلزات می تواند جنس آن را نیز به شما گزارش کند و برای آن ارزش گذاری نماید.
انواع دستگاه طلایاب
طلایاب ها و در کل فلزیاب ها با توجه به نیاز و کارایی آنها به چندین مدل مختلف دسته بندی می شوند. شایع ترین وسیله ای که امروزه به گوش همه افراد رسیده است سیستم های ماهواره ای می باشد که در اصل وجود خارجی ندارند چرا که هیچ وسیله ای قادر نخواهد بود به صورت ماهواره ای در اعماق زمین عنصری را تشخیص بدهد و این اسامی و القاب را می توان فقط ترفندهای تبلیغاتی دانست. اما طلایاب ها و فلزیاب ها را می تواند به شعاع زن و نقطه زن تقسیم بندی کرد که هرکدام دارای ویژگی های خاص خود می باشند.
شعاع زن
این وسیله که با نام ردیاب هم شناخته می شود که در بین فلزیاب ها دارای اعتبار پایینی است چرا که این وسیله فقط محدوده طلا را برای شما مشخص می کند و درصد خطای این دستگاه بسیار بالا می باشد به گونه ای که حتی در بعضی از مواقع به 50 درصد هم می رسد. در اصل شعاع زن ها فقط محدوده احتمالی عنصر طلا را به شما نشان می دهند که می تواند درست یا غلط باشد.
شعاع زن ها عموما خود به دو دسته یونی و فرکانسی تقسیم می شوند. در نوع یونی این دستگاه ها که بسیار پر خطا می باشند، دستگاه به طرف یون ها طلا کشیده می شود. خطای بالای این نوع از شعاع زن ها به دلیل آلوده بودن خاک به یون ها می باشد که باعث سردرگمی اپراتور هم می شود. اما شعاع زن فرکانسی بسیار پیشرفته تر و دقیق از نوع یونی آن می باشد چرا که این دستگاه را می توان تنظیم کرد به گونه ای که با دادن اطلاعات به سیستم آن، بر اساس فرکانس داده شده به طرف فلز طلا حرکت می کند
نقطه زن
این وسیله نوع دیگری از یابنده های طلا می باشد که می تواند محل دقیق عنصر طلا را به صورت نقطه ای و با درصد اشتباه بسیار پایین تر از ردیاب ها به افراد نشان دهد. نقطه زن ها علاوه برا آنکه محل دقیق عنصر مورد نظر را به شما گزارش می دهند، میزان عمق آن در زمین را نیز برای شما مشخص می کنند. این وسیله بیشتری محبوبیت را در میان افراد دارد.
طلایاب های فرکانسی- ضربه ای
این نوع از دستگاه طلایاب که با نام BFO هم شناخته می شوند قدیمی ترین و ساده ترین تکنولوژی مورد استفاده در صنعت گنج یابی و فلز یابی می باشد و از دو نوسان ساز امواج رادیویی استفاده می کنند. اولین نوسان ساز آن جستجوگر و دومین نوسان ساز آن مبنا نام دارد و برایند و خروجی این دو نوسان ساز سیگنالی را ایجاد کرده و محل فلز مورد نظر را به شما نشان می دهد.
عملکرد این دستگاه به گونه ای است که زمانی که یک فلز وارد میدان مغناطیسی سیم پیچ نوسان گر جستجوگر می شود، فرکانس آن تغییر کرده و صدایی تولید می کند تا اپراتور متوجه آن شود. این سیستم مدت زمان زیادی است که در کارخانه های صنعتی استفاده نمی شود و مزایایی همچون سادگی کار با آن، قیمت پایین آن و در دسترس بودن همچنان باعث شده است که افرادی به آن تمایل داشته باشند و از آن استفاده کنند.
طلایاب های القایی (IB)
این وسیله هم از دو سیم پیچ تشکیل شده است که به صورت فرستنده و گیرنده عمل می کنند. سیم پیچ اول امواج مغناطیسی را ارسال و سیم پیچ دوم امواج را دریافت می کند. این سیستم از سیستم های BFO دقیق تر می باشد.
تفاوت سیستم فرکانس بالا و فرکانس پایین
سیستم هایی که دارای فرکانس پایینی هستند با راحتی بیشتری می توانند از اجسامی مانند سنگ و چوب و ساروج عبور کنند و همین کار باعث می شود که میزان خطای آنها به حداقل کاهش پیدا کند اما سیستم هایی که دارای فرکانس های بالای می باشند عمق بیشتری از زمین را پوشش می دهند که همین امر نیز می تواند باعث کاهش کیفیت آنها و افزایش میزان خطا می شود و در اعماق بیشتر معمولا اجسام سخت را به عنوان فلز مورد نظر قلمداد می کند و به اپراتور آدرس اشتباه می دهد.
دستگاه طلایاب تصویری
این سیستم ها نیز مدل پیشرفته تری از یابنده ها می باشند که علاوه بر تشخیص محدوده، محل، عمق و نوع فلز قادر خواهد بود یک شکل تخمین از فلز را به اپراتور نشان دهد. البته هیچ دستگاهی قادر نیست این عمل را به صورت دقیق و عکس کاملا واضح و در مقیاس های صحیح به شما بدهد و تصاویر ارسالی این سیستم ها به گونه ای است که می توان به صورت تقریبی به آن اعتماد کرد.
مهم ترین ویژگی های دستگاه طلایاب
- این سیستم باید حداقل به عمق 4 متر نفوذ کند
- باید دارای قابلیت تنظیم فرکانس باشد
- دستگاه طلایاب در اصل نوعی از فلزیاب است بنابراین باید قابلیت تفکیک فلزات را داشته باشد
- توانایی حذف ذرات را حداقل به صورت 60 درصدی داشته باشد
- داشتن GPR می تواند کمک بیشتر به اپراتور بکند
برای مشاوره و اطلاعات بیشتر با شرکت ایران فلزیاب تماس حاصل فرمایید.